Amylaza to enzym biorący udział w trawieniu węglowodanów. Badanie jej poziomu we krwi lub w moczu jest pomocne w diagnostyce i monitorowaniu chorób trzustki oraz niektórych zaburzeń układu pokarmowego. Wysoki lub niski poziom amylazy może wskazywać na zmiany zapalne, choroby przewlekłe bądź niedrożności w obrębie przewodu pokarmowego.

Wskazania do badania

• Ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki.
• Objawy niestrawności, nudności czy bólu w nadbrzuszu.
• Monitorowanie leczenia chorób trzustki lub pęcherzyka żółciowego.
• Podejrzenie niedrożności jelit lub perforacji wrzodu.

Jak się przygotować?

• Naczczo: Zazwyczaj zaleca się pozostanie na czczo przez ok. 8–12 godzin przed badaniem (o ile lekarz nie zadecyduje inaczej).
• Unikanie alkoholu: Alkohol może wpłynąć na poziom amylazy, więc warto unikać jego spożycia przynajmniej przez dobę przed badaniem.
• Konsultacja z lekarzem: Niektóre leki (np. diuretyki, doustne antykoncepcyjne) mogą zaburzać poziom amylazy. Jeśli przyjmujesz na stałe jakiekolwiek preparaty, zapytaj lekarza, czy możesz je zażyć w dniu badania.

Jak przebiega badanie?

Najczęściej oznaczenie amylazy wykonuje się z próbki krwi pobranej z żyły łokciowej. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić także pomiar amylazy w moczu. Po pobraniu materiału laboratoryjnego próbka jest analizowana przy użyciu metod biochemicznych.

Interpretacja wyników

• Wysoki poziom: Może sugerować ostre zapalenie trzustki, niedrożność jelit, a nawet zapalenie ślinianek. Czasami wzrasta również przy kamicy żółciowej.
• Niski poziom: Zdarza się przy uszkodzeniu trzustki (np. u osób z mukowiscydozą) lub może wystąpić przy przewlekłych chorobach trzustki.
• Zakres referencyjny: Zależy od laboratorium, stosowanej metody analitycznej oraz wieku pacjenta. Interpretację wyniku warto zawsze omówić z lekarzem.

Dlaczego warto wykonać badanie?

• Wczesne wykrycie problemów z trzustką: Nieprawidłowy poziom amylazy często stanowi pierwszy sygnał zaburzeń.
• Precyzyjna diagnostyka: W połączeniu z innymi badaniami (np. lipaza) ułatwia określenie przyczyny dolegliwości układu pokarmowego.
• Monitorowanie leczenia: Systematyczna kontrola poziomu amylazy pozwala sprawdzać efektywność terapii i postępy w powrocie do zdrowia.

Amylaza pełni kluczową rolę w procesach trawiennych, dlatego jej prawidłowy poziom jest istotny dla utrzymania zdrowego układu pokarmowego. W przypadku wątpliwości dotyczących przygotowania się do badania czy interpretacji wyników zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub naszym personelem laboratoryjnym.