Kwas moczowy jest produktem końcowym metabolizmu puryn, substancji obecnych w niektórych pokarmach i napojach (np. mięsie, podrobach, napojach wysokobiałkowych). Jego stężenie w moczu i we krwi może wskazywać na zaburzenia w gospodarce purynowej oraz funkcjonowaniu nerek. Oznaczanie kwasu moczowego w dobowej zbiórce moczu (DZM) pomaga w diagnostyce chorób nerek, dny moczanowej czy w monitorowaniu diety.

Wskazania do badania

• Diagnozowanie i monitorowanie dny moczanowej: Podwyższony poziom kwasu moczowego może prowadzić do odkładania kryształów moczanowych w stawach.
• Choroby nerek: Ocena zdolności nerek do wydalania kwasu moczowego.
• Kontrola diety: U pacjentów na diecie niskopurynowej lub z ograniczeniem białek zwierzęcych.
• Nawracające kamienie nerkowe: Określenie poziomu kwasu moczowego może pomóc w zapobieganiu kolejnych epizodów kamicy.

Jak przeprowadzić dobową zbiórkę moczu?

1. Pojemnik do zbiórki: Przygotuj duży, czysty pojemnik o pojemności 2–3 litrów (dostępny w wielu laboratoriach).
2. Rozpoczęcie zbiórki: O ustalonej godzinie (np. rano) oddaj pierwszą porcję moczu do toalety i zanotuj czas. Każdą kolejną porcję w ciągu 24 godzin zbieraj do pojemnika.
3. Warunki przechowywania: Przechowuj pojemnik w chłodnym miejscu (najlepiej w lodówce), aby zapobiec namnażaniu się bakterii.
4. Zakończenie zbiórki: Po 24 godzinach oddaj ostatnią porcję moczu do tego samego pojemnika. Zmierz dokładną objętość zebranego moczu.
5. Próbka dla laboratorium: Jeśli tak wymaga procedura, przelej część zebranego moczu do mniejszego, jałowego pojemnika i podaj łączną ilość dobową przy dostarczeniu próbki.

Interpretacja wyników

• Podwyższony poziom kwasu moczowego: Może wskazywać na dnę moczanową, nieprawidłową dietę (bogatą w puryny) lub zaburzenia pracy nerek.
• Niski poziom: Może występować w stanach niedoboru puryn lub przy zwiększonym wydalaniu kwasu moczowego na skutek terapii farmakologicznej.
• Zakres referencyjny: Zależy od laboratorium, płci, diety i stanu zdrowia. Wynik należy zawsze skonsultować z lekarzem.

Dlaczego warto wykonać badanie?

• Wczesne wykrycie dny moczanowej: Dzięki regularnemu monitorowaniu kwasu moczowego można uniknąć ataków bólowych i powikłań stawowych.
• Kontrola funkcji nerek: Ocenia, jak skutecznie nerki radzą sobie z wydalaniem produktów przemiany materii.
• Optymalizacja diety: Badanie pomaga dobrać odpowiednią dietę, zwłaszcza dla osób z wysokim ryzykiem dny moczanowej lub kamicy nerkowej.

Prawidłowe pobranie dobowej zbiórki moczu oraz szybkie dostarczenie próbki do laboratorium są kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników. W razie wątpliwości dotyczących przygotowania lub interpretacji badania skonsultuj się z personelem medycznym.